Wat je beluistert, moet in balans worden gebracht

22 sep Wat je beluistert, moet in balans worden gebracht

Kunstenaar Immanuel Klein beeldhouwde het evenwichtsorgaan op een moment dat hij zich afvroeg wat hij verder wilde in zijn leven. Maar al snel realiseerde hij zich dat dit ingenieuze orgaan niet op zichzelf staat: het is direct verbonden aan het slakkenhuis en daarmee aan het gehoor. Wat je beluistert, moet blijkbaar in balans worden gebracht. Een greep uit het gesprek met Immanuel. 

‘Als ik werk met marmer, dan wil ik het marmer echt leren kennen. Daarom werk ik het altijd helemaal zelf af. Het gesteente heeft ook zijn eigen geluid. Ik herinner me mijn eerste ervaring met het geluid van marmer: we waren op vakantie en de gids tikte aan de ene kant op een groot rotsblok van marmer. Ik stond aan de andere kant, twintig meter verder en na een kort stilte, voelde en hoorde ik de resonantie van de steen. Een zacht gezoem. Als ik trouwens marmer bewerk met mijn pneumatische hamer, ontwaar ik een drieklank. Maar dat is misschien mijn achtergrond op het conservatorium; ik luister heel precies. 

‘Als ik iemand ontmoet, luister ik sterk naar de klank van de stem. De naam heb ik dan vaak gemist. Maar je ontwaart vaak meer, of laat ik zeggen, heel andere informatie uit de klank en de stem waarmee diegene spreekt dan je zou kunnen opmaken uit enkel de feitelijke informatie. Die feiten leiden me ook vaak genoeg af: als ik me realiseer dat jij Stefanie heet, roept dat nog drie Stefanie’s op en de persoon van het boek van Arnon Grunberg. Jouw stem zelf zegt me meer dan je geuite woorden. Ik hoor emotie, persoonlijkheid en luister daar naar.’

‘Kijken is eigenlijk een eitje vergeleken met luisteren. Alles ligt voor het grijpen in beeld. Maar luisteren is subtiel. Het zichtbare kun je aanwijzen, vastleggen. Maar geluid speelt in de tijd. Als je bijvoorbeeld iets hebt gemist in een gesprek en iemand vraagt zichzelf te herhalen, is dat vaak een onderbreken van de stroom. Daarmee is het geuite in de herhaling niet hetzelfde meer. Tegelijk is luisteren meer dan geluid: als iemand is uitgesproken, is het nog niet klaar. De woorden klinken door in iemand anders binnenste, ook als feitelijk het geluid is weggestorven. De werking is langer.’

‘In een gesprek waarin we beiden luisteren ontstaat iets. Er komt iets uit voort. Als een bouwsel. Laatst hoorde ik iemand zeggen: ‘luisteren is liefde’. En zo zie ik dat eigenlijk ook. Luisteren, dat wil zeggen je volle aandacht schenken. Dat is liefhebben.’  

Hieronder een kijkje in Immanuel’s werk. Voor meer informatie, bekijk de website www.immanuelklein.com