Interview met so/creatie

Aan het woord is Stefanie Schuddebeurs, medeoprichter van de Luisteracademie. “De Luisteracademie is nu ongeveer anderhalf jaar oud. Met onze onderneming willen we de kunst en kracht van het luisteren onder de aandacht brengen, herwaarderen en mobiliseren.” En daar is voldoende aanleiding toe. Want wie hoort elkaar eigenlijk nog in al dat online getweet en gepraat? “We zijn meer dan ooit met elkaar in contact, maar tegelijkertijd stijgen de eenzaamheidscijfers.”

De Luisteracademie biedt trainingen op het gebied van luisteren en ontwerpt en begeleidt dialoogsessies. Ook worden er creatieve manieren om met elkaar in gesprek te gaan ontwikkeld. Bijvoorbeeld de democratische game ‘Listen Up’, voor studenten van de Haagse Hogeschool waarin ze hun ideeën over de school ontwikkelen en ondertussen hun luister- en dialoogvaardigheden trainen. Onlangs voerde Stefanie Schuddebeurs een zogenaamd luisteronderzoek uit met collega-adviseur Olga Louise Plokhooij voor haar voormalige werkgever het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.

Persoonlijke drive

Stefanie weet waar ze over praat. “Om alleen al hier in Den Haag wat cijfers te noemen: in 2020 voelt 50% van de Hagenezen zich structureel eenzaam, aldus onderzoek van de GGD Haaglanden. En niet alleen ouderen: uit onderzoek blijkt dat dit ook voor 1 op de 3 jongeren geldt. Ja, Den Haag is een bruisende stad met 160 nationaliteiten. Tegelijk wordt het de meest gesegregeerde stad van Nederland genoemd; zand en veen kent elkaar niet.”

“Hoe zijn we in gesprek? Met welke kwaliteit luisteren we en kiezen we onze woorden?”

Deze cijfers roepen vragen op. ‘Hoe leven we samen?’, ‘Hoe zijn we in gesprek met de ander?’ en ‘Hoe verstaan we elkaar?’ De antwoorden heeft Stefanie op dit moment nog niet. “Natuurlijk zijn deze vragen met het oprichten van een sociale onderneming niet direct beantwoord. Maar we zien het als een belangrijk maatschappelijk vraagstuk waar we ons voor in willen zetten. Vanuit onze professionele achtergrond en met onze persoonlijke drive en talenten,” zo licht ze enthousiast toe.

Gebruiken van elkaars talenten

Het benoemen waar jezelf behoefte aan hebt en hulp vragen wanneer het past, zijn de lessen voor Stefanie als startend ondernemer geweest. “Het eerste half jaar heb ik best veel alleen aangepakt. Ik merkte dat dat me geen energie geeft. Ik geniet van samen iets uitdokteren en tot nieuwe inzichten komen. Dáár wordt het beter van! Ik vraag nu dus standaard iemand erbij. Tja, dat zou competitie kunnen zijn, maar zo ervaar ik dat niet. We vullen elkaar juist aan.”

“Je hoort en ziet meer als je samen op gesprek gaat bij een opdrachtgever.”

Gevraagd naar hoe dat er dan in de praktijk uitziet, legt ze gepassioneerd uit: “Je hoort en ziet meer als je samen op gesprek gaat bij een opdrachtgever. En samen kun je meer bieden. Ook omdat ik nog nieuw ben in het sociaal ondernemerschap vind ik het belangrijk om te leren van de kwaliteiten van anderen, door bij elke opdracht een collega mee te nemen. Ik vind dat sociaal ondernemers echt meer van elkaars talenten gebruik zouden mogen maken en die van elkaar mogen laten groeien!”

Ook tijdens de uitvoering van opdrachten staat samenwerking centraal. “Ik denk graag mee met teams in organisaties; hoe zou een bedrijf, een Hogeschool of een ministerie een meer luisterende organisatie kunnen zijn? Je kunt als organisatie niet zonder je stakeholders, je belanghebbenden. Dus moet je je afvragen: ‘Hoe houd ik die echt betrokken?’.”

Geen vakjes en hokjes

Over sociaal ondernemen bestaan heel veel mythes en er zijn net zoveel definities van, vindt Stefanie. “Voor mij gaat het over ondernemen en over werk doen dat iets bijdraagt aan de samenleving. Waarbij je je ervan bewust bent dat je een taak hebt om de wereld mooier te maken in plaats van slechter.”

Als ondernemer zou je je volgens Stefanie steeds bewust moeten zijn van de impact die je maakt. Maar impact maken is niet voorbehouden aan sociaal ondernemers: “Ik vind dat een sociale onderneming slechts één vorm is om een positieve bijdrage te leveren aan de samenleving. Dat kon ik ook in mijn vorige baan [bij het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, red.] namelijk ook doen. Ik was geen zelfstandig ondernemer, maar ik was daar wel steeds op zoek naar de manier waarop ik maatschappelijk het beste kan bijdragen met het advies dat ik geef aan de minister.”

“Een sociale onderneming heeft meerwaarde als je iets nieuws neerzet waar maatschappelijk behoefte aan is en dat al doende verbetert”

Stefanie wil duidelijk niet ingedeeld worden in één hokje. “Daar herken ik me niet zo in. Je kunt je vanuit een heleboel vakgebieden op een sociale en ondernemende manier inzetten voor het goede. Tegelijk zie ik wel dat er meer innovatie nodig is binnen maatschappelijke organisaties. Uit angst of gebrek aan subsidiestromen krijgt dat vaak geen ruimte. Een sociale onderneming heeft meerwaarde als je iets nieuws neerzet waar maatschappelijk behoefte aan is, en dat al doende verbetert.”

Eindeloos koffiedrinken

In het begin was het vinden van opdrachten best lastig. “Als startend sociaal ondernemer heb ik geleerd dat je eindeloos koffie moet drinken en dan hopen op een vervolgcontact voor een mogelijke opdracht.” Stefanie vertelt dat ze bij sommige gesprekken zeker dacht te weten dat er iets uit voort zou komen, maar dan hoorde ze twee maanden niets. Bij andere gesprekken hoorde ze geheel onverwachts op korte termijn iets terug. “Geen peil op te trekken dus! De opdrachten volgen meestal uit de contacten die je al had of via via aan bent voorgesteld.”

“Als startend sociaal ondernemer heb ik geleerd dat je eindeloos koffie moet drinken”

Voor de startende ondernemer heeft Stefanie nog enkele nuttige adviezen. “Weet heel goed waar vanuit je vertrekt; wat je eigen motivatie is. En durf te geloven dat die goed genoeg is. Laat je daar vervolgens niet van afleiden of ontmoedigen.”
Ook is het belangrijk om steeds uit te dragen wat voor jou belangrijk is, vindt ze. “Zoek zoveel mogelijk podia om nieuwe manieren uit te proberen om te illustreren wat jij belangrijk vindt. Zo ben ik bijvoorbeeld met twee vrienden een dag op pad geweest in een stadspark met een meetlint en de vraag ‘Hoeveel ruimte heb jij tussen je oren?’ Dat hebben we ook letterlijk opgemeten bij mensen, die daarom vaak moesten lachen. Daarna gingen we in gesprek over wat luisteren voor mensen is, hoe ze dat lukt, of juist niet. Vraag zoveel mogelijk feedback en zorg en voel je vrij om telkens uit te proberen wat wél past en wat niet.”

Het gaat dus ook over jou, over naar jezelf luisteren en op jezelf en jouw wereldbeeld reflecteren. “Het vraagt moed, om voorbij je eigen ideeën over hoe de wereld in elkaar steekt te luisteren. Dat vind ik trouwens zelf ook regelmatig nog ingewikkeld hoor! Echt luisteren, maakt dat je wellicht van gedachten moet veranderen. En dat is spannend,” zo besluit Stefanie Schuddebeurs.

Volgende keer gaan we op aanraden van Stefanie Schuddebeurs in gesprek met Merel Rumping, oprichtster van Legbank. Legbank verstrekt levensveranderende protheses aan mensen met lage inkomens die ledematen zijn verloren.

Ben jij benieuwd hoe de volgende interviews gaan verlopen? Houd dan vooral onze website in de gaten. Natuurlijk kan je ons ook op social media volgen! Like ons op Facebook, volg ons op Twitter of schrijf je in voor de nieuwsbrief!